Hễ ai trở về từ Sapa đều rất ấn tượng với ẩm thực nơi đây. Và đặc sản làm nên tên tuổi của vùng non cao này chỉ có thể là thắng cố. Tên món ăn độc lạ ấy được truyền tai nhiều người, nhưng không phải ai cũng có thể thưởng thức được nó. Vậy thắng cố ẩn chứa những bí ẩn gì? Tìm câu trả lời trong bài viết sau bạn nhé!

Nguồn gốc ra đời món thắng cố trứ danh Sapa

Nơi đầu tiên tạo ra thắng cố là tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Món ăn này được du nhập vào Việt Nam cách đây gần 200 năm khi người H’Mông, Tày, Nùng về Bắc Hà (Lào Cai) cư trú. Từ đó, thắng cố trở thành món ăn truyền thống của dân tộc Mông và dần dần được ưa chuộng bởi toàn bộ bà con dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc. Cho đến nay, món thắng cố luôn là niềm tự hào của người dân vùng Tây Bắc.

Món thắng cố nổi tiếng khi nhắc về Sapa
Món thắng cố nổi tiếng khi nhắc về Sapa

Tên gọi thắng cố xuất phát từ đâu?

“Thắng cố” thực chất là biến âm của “thoảng cổ” – cách gọi và phát âm của người Mông, có nghĩa là “nồi nước”. Người khác lại cho rằng, trong tiếng Mông thắng cố được gọi là “khấu tha” có nghĩa là “canh thịt”. Trong hai tên gọi trên, có vẻ như từ “canh thịt” mô tả chính xác hơn về món ăn này. 

Theo đó, thắng cố truyền thống vốn được chế biến từ một con ngựa, bao gồm thịt và nội tạng, nấu chung trong một chiếc nồi lớn. Sau này, món ăn lan sang những dân tộc khác đã cải biến thêm thịt trâu, bò, lợn… Ở mỗi vùng, người dân tộc sáng tạo ra nhiều loại công thức nấu khác nhau mang nét đặc trưng riêng. Tuy nhiên, món thắng cố ngựa ở Bắc Hà, Mường Khương, Sapa – Lào Cai vẫn được đánh giá là ngon nhất.

Thắng cố Sapa được chế biến công phu

Cách chế biến thắng cố rất cầu kỳ, cần nhiều kinh nghiệm của bà con vùng cao. Đầu tiên, họ sẽ sơ chế thịt và nội tạng ngựa, sau đó chặt từng miếng vừa ăn rồi ướp cùng địa liền, quế, lá chanh nướng và các loại thảo quả khác đã được tán nhỏ. 

Trong khi đợi gia vị ngấm, người ta chuẩn bị một chiếc chảo lớn cùng bếp lửa than hoặc bếp củi. Công đoạn tiếp theo là trút tất cả nào thịt mông, thịt thủ, tim, gan, lòng, phèo, tiết… đã ướp vào chảo, xào trên lửa lớn. Điều đặc biệt ở đây, người Sapa sẽ dùng chính mỡ của con ngựa để xào chứ không thêm mỡ ở ngoài, như vậy món thắng cố sẽ đúng vị nhất.

Bà con vùng cao bên nồi thắng cố nghi ngút khói
Bà con vùng cao bên nồi thắng cố nghi ngút khói

Đến lúc miếng thịt cháy xém lại, bà con đổ nước vào chảo, cứ thế ninh sôi trong vòng vài tiếng đồng hồ cho nhừ. Trong lúc đợi, người nấu thường ngồi canh để vớt bọt và váng. Làm thế mất công một chút, nhưng bù lại nước dùng sẽ rất trong, món ăn được ngon và đẹp mắt hơn. 

Cách thưởng thức thắng cố để có hương vị chuẩn nhất

Ăn thắng cố đúng phải theo kiểu “ăn tới đâu múc tới đó”. Tức là, nồi thắng cố vẫn đun trên bếp, múc ra bát ăn ngay cho nóng. Trên mâm của người dân tộc, thắng cố đựng trong một bát to, mỗi người một đôi đũa gắp chung, bên cạnh có ống tre đựng ớt, tiêu hoặc muối chấm và rượu ngô cay nồng. 

Thắng cố có mùi đặc trưng hơi ngai ngái, lần đầu ăn chắc chắn bạn chưa quen ngay được. Nhưng khi đã thử tới lần 2, lần 3 thì sẽ chẳng thể nào quên được hương vị ấy. Thậm chí, nhiều người còn không cảm nhận mùi hương khó chịu nào mà chỉ thấy ấn tượng với mùi thơm của gia vị vùng Tây Bắc, vị ngọt từ cái và nước dùng món thắng cố.

Một bát thắng cố nhỏ cho thực khách lần đầu nếm thử
Một bát thắng cố nhỏ cho thực khách lần đầu nếm thử

Gợi ý địa điểm nấu món thắng cố đảm bảo du khách thích mê

Du khách có dịp tới Sapa đừng quên thưởng thức một lần món thắng cố. Dù cho các cơ sở thắng cố xuất hiện không ít trên những thành phố lớn nhưng chẳng nơi đâu có hương vị đúng chuẩn như ở Sapa. Hiện nay, các nhà hàng thắng cố tại xứ sở sương mù đầu tư bài bản về mặt bằng, chất lượng món cũng như cung cách phục vụ. Do vậy, không khó để kiếm ra địa điểm ăn thắng cố ngon, đảm bảo vệ sinh. 

Dọc thị trấn Sapa, bạn có thể chọn các quán như A Quỳnh, Liên Tôn, A phủ… để thưởng thức thắng cố. Với không gian rộng rãi, thiết kế đẹp mắt mang đậm dấu ấn Sapa, cùng hương vị và cách trình bày món ăn của nhà hàng chắc chắn sẽ khiến thực khách hài lòng. 

Tận hưởng món thắng cố trong không gian đậm nét Sapa
Tận hưởng món thắng cố trong không gian đậm nét Sapa

Người Hà Nội tự hào về phở, người Sài Gòn tự hào vì có cơm tấm thì người dân Sapa tự hào bấy nhiêu về món thắng cố của mình. Những ai chưa từng thử sẽ không hiểu được sự tuyệt vời ở món ăn đó. Thế nên, đừng do dự khi có người nói rằng thắng cố “khó ăn” bởi lẽ họ chưa biết tới những bí ẩn về món thắng cố mà thôi. Hãy thử và cảm nhận, biết đâu bạn chính là tín đồ của ẩm thực Tây Bắc.